Editing Openai/69351a2a-e1b4-8002-88ae-680081aec91b (section)

==== Câu 5 (2 điểm) – Hợp nhất kinh doanh & giao dịch nội bộ TSCĐ ====

(Đơn vị: triệu đồng; các DN khấu trừ VAT, thuế TNDN 20%)

===== 5.1. Lợi thế thương mại & bút toán hợp nhất tại ngày mua =====

====== a. Tính Lợi thế thương mại (LTTM) ======
* Công ty mẹ MTH mua 75% vốn CSH CER: giá mua 45.010.
* Vốn CSH trên BCTC riêng của CER tại ngày mua: 60.000

(Theo cách ra đề truyền thống của CPA VN, LTTM tính trên GT ghi sổ vốn CSH; chênh lệch GTHL/GTGS của khoản dự phòng 20 xử lý riêng trong hợp nhất.)

→ Phần vốn CSH tương ứng 75% = 60.000 × 75% = 45.000.

→ LTTM = Giá phí đầu tư – Phần vốn CSH tương ứng
= 45.010 – 45.000 = 10 (triệu).

====== b. Lợi ích cổ đông không kiểm soát (NCI) tại ngày mua ======
* Tỷ lệ NCI: 25%. → NCI = 60.000 × 25% = 15.000.

====== c. Điều chỉnh khoản dự phòng phải trả có GTHL < GTGS 20 ======
* GT ghi sổ dự phòng > GTHL 20 → khi hợp nhất: - Giảm giá trị khoản dự phòng dài hạn 20, - Phân bổ cho CSH công ty mẹ & NCI theo tỷ lệ sở hữu:

: Nợ: Dự phòng phải trả dài hạn 20
: Có: Lợi ích CĐ không kiểm soát (25% × 20) 5
: Có: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (CSH mẹ) 15

(hoặc ghi vào “Chênh lệch đánh giá lại tài sản” rồi phân bổ; tuỳ cách trình bày).

====== d. Bút toán hợp nhất kinh doanh tại ngày mua (tóm tắt) ======
# Loại trừ khoản đầu tư vào công ty con & ghi nhận LTTM

: Nợ: Vốn góp của CSH – CER 50.000
: Nợ: LNST chưa phân phối – CER 10.000
: Có: Đầu tư vào công ty con – MTH 45.010
: Có: Lợi ích CĐ không kiểm soát (NCI) 14.990
: Nợ: Lợi thế thương mại 10

(Trình bày gộp: ghi Nợ toàn bộ vốn CSH CER; Có khoản đầu tư của MTH, Có NCI, phần chênh lệch còn lại là LTTM.)
# Phân bổ & trình bày LTTM (10 năm)
* Giá trị LTTM: 10
* Thời gian phân bổ: 10 năm → mỗi năm phân bổ 1.

Trong năm X1 (giả sử mua từ 01/01/X1):

: Nợ: Chi phí quản lý doanh nghiệp (hoặc chi phí khác – chi phí phân bổ LTTM) 1
: Có: Lợi thế thương mại 1

Trên BCTC hợp nhất 31/12/X1:
* LTTM còn lại = 10 – 1 = 9.

===== 5.2. Lãi nội bộ chưa thực hiện & bút toán điều chỉnh TSCĐ =====

====== Giao dịch nội bộ ======
* Ngày 31/12/X1, MTH bán cho CER một TSCĐ HH: - Nguyên giá: 400 - Hao mòn lũy kế: 100 → Giá trị còn lại: 300 - Giá bán (chưa VAT): 320 → Lãi nội bộ: 20 - Thời gian KH còn lại tại MTH trước khi bán: 3 năm.
* CER ghi nhận TSCĐ từ 01/01/X2, khấu hao 3 năm.

→ Tại 31/12/X1, TSCĐ vẫn nằm trong Tập đoàn, chưa khấu hao thêm tại CER.

====== a. Tính lãi nội bộ chưa thực hiện ======
* Lãi MTH ghi nhận = 20.
* Do TSCĐ chưa được bán ra ngoài, lãi này chưa thực hiện ở góc độ Tập đoàn → lãi nội bộ chưa thực hiện: 20.

====== b. Bút toán điều chỉnh khi lập BCTC hợp nhất năm X1 ======

Mục tiêu:
* Làm cho TSCĐ trên Bảng CĐKT hợp nhất được trình bày theo giá trị còn lại của Tập đoàn (300),
* Xóa lãi 20 khỏi kết quả kinh doanh hợp nhất.

Bút toán:
# Giảm TSCĐ về giá trị còn lại của Tập đoàn, xoá lãi nội bộ:

: Nợ: Thu nhập khác (hoặc “Lãi từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ”) 20
: Có: TSCĐ hữu hình 20

(Sau điều chỉnh, giá trị TSCĐ trong CER 320 – 20 = 300, đúng bằng giá trị còn lại trước khi bán trong Tập đoàn.)

Vì người bán là công ty mẹ, toàn bộ lãi 20 thuộc CSH công ty mẹ → không phân bổ cho NCI.
* Năm X1 chưa phát sinh khấu hao sau bán nên không cần điều chỉnh khấu hao.
* Từ năm X2 trở đi, khi CER trích khấu hao trên giá 320, mỗi năm phải loại trừ phần khấu hao trên lãi nội bộ (20 / 3 mỗi năm) nhưng đó là nội dung của kỳ kế toán sau.

Nếu bạn muốn, mình có thể viết lại một bản “đáp án mẫu” ngắn gọn theo đúng văn phong bài thi (gạch đầu dòng, không định khoản chỗ đề không yêu cầu) để bạn luyện viết cho sát giấy thi hơn.